“Ik vind dat jij wat moet vinden van de angstcultuur die in veel organisaties heerst, Charlotte.”
Meteen word ik getriggerd door deze opmerking van een leidinggevende en het doet me denken aan mijn eerste jaar in mijn studententijd waarin ik de mores leerde: “Wat je vindt, moet je naar de politie brengen.”
Oftewel…. jouw mening doet er niet toe.
Ik ben altijd vrij genuanceerd in het vormen van mijn mening.
Zeker bij zaken die zo precair zijn als angstcultuur.
Daar wringt gelijk ook de schoen, want de neiging tot voorzichtigheid en zorgvuldigheid is precies ook wat er vaak mis gaat bij het ‘oplossen’ van een angstcultuur in organisaties.
Sterker nog, juist die voorzichtigheid houdt een angstcultuur in stand.
Laat ik daarover dan toch eens mijn mening geven………(want natuurlijk wil ik dat er overal een veilige cultuur is).
Regelmatig spreek ik leidinggevenden die worstelen met een angstcultuur in hun organisatie, bijvoorbeeld door willekeur, intimidatie en machtsmisbruik van een ‘vorige’ leidinggevende of managementteam.
De medewerkers zijn beschadigd.
Ze ervaren:
- dat de mensen bang zijn om fouten te maken, fouten bedekken en dat ze zichzelf continu bij voorbaat al indekken.
- dat mensen zich niet durven uit te spreken in de angst dat hun kop eraf wordt gehakt.
- Dat mensen ‘ja’ zeggen maar ‘nee’ doen.
De oorzaak?
Die ligt vaak in het verleden, bij de cultuur die door vorige managers is neergezet.
Een cultuur waar mensen vooral op fouten werden afgerekend of monddood werden gemaakt.
De managers die ik spreek, willen het dolgraag veranderen, maar komen er niet doorheen.
In het MT gaat het er continu over en wat ze ook proberen, hoe begripvol en empathisch ze ook zijn, medewerkers blijven achterdochtig.
Het lijkt wel of niets helpt.
Laat ik vooropstellen dat het volstrekt logisch is dat je als leidinggevende heel empathisch en begripvol bent naar een ‘beschadigd’ team of medewerkers.
Je wilt ze geruststellen, kalmeren en geeft ze veel ruimte.
Hoe logisch dat ook lijkt: dat is juist hoe je de angstcultuur nog verder voedt!
Door zo voorzichtig met hen om te gaan, geef je ze namelijk, (onbewust) de indruk dat er een reden is om bang te zijn.
Ook bij jou!
Laat ik het toelichten….
Als jouw medewerkers bijvoorbeeld beschadigd zijn door het vorige management doordat ze iedere keer heel directief en dreigend allerlei klussen kregen zonder ruimte voor hun eigen mening (want dan werden ze afgefakkeld) dan bestaat de kans dat als jij de kaders schept, afspraken maakt, mailt, opdrachten geeft, (hele normale zaken voor een manager) direct angst-associatie oproept bij hen.
Ze projecteren kleine dingen die passen bij een vorige angstsituatie direct op de nieuwe situatie, ook al pak jij het voorzichtig en anders aan.
De angst die ze nog bij zich dragen, slaat daarmee direct over op jou en het nieuwe management.
Als je dat uit de weg gaat, dus bijvoorbeeld minder opdrachten geeft en je mensen op allerlei manieren ontziet, voed je ze dus als het ware in hun angst en houdt je de angstcultuur in stand.
Wie de angstcultuur wilt doorbreken, moet stoppen met mensen continu pamperen en geruststellen.
Niet te veel omzeilen om te voorkomen dat mensen zich opnieuw onveilig voelen.
Wees daarentegen heel duidelijk in wat je wel en niet wilt en verwacht van je medewerkers.
Ben daarin niet vaag of vermijdend.
Schep kaders, spreek je uit, neem risico’s.
Helderheid geeft veiligheid.
Ook belangrijk is dat jij je als manager niet alleen verantwoordelijk voelt om de angstcultuur te doorbreken.
Je mag van je medewerkers verwachten dat ze ook weer wat meer risico gaan nemen.
Door bijvoorbeeld fouten niet af te dekken, maar wel open te bespreken.
Of door niet alleen ‘ja’ te zeggen maar ook ‘ja’ te doen.
En door hun mening te geven, ook als jij erbij bent.
Moedig ze dus aan, ook zelf de cultuur te veranderen!
It takes two to tango…
Zo, dat is eruit, mijn visie over dit onderwerp.
Ik weet dat er mensen zijn waarbij mijn mening weerstand oproept.
Want bij een angstcultuur hoort toch vooral begrip, geduld en voorzichtigheid.
Dan ga je toch niet je medewerkers aanzetten in hun verantwoordelijkheid en het nemen van risico’s………….
Het risico op die weerstand neem ik, met liefde….
